Heb jij je ooit al eens afgevraagd waarom er alleen maar mannen solliciteren op de vacatures in jouw Duitse team? Hoewel de arbeidsparticipatie van vrouwen in Duitsland in de afgelopen 10 jaar enorm is toegenomen (van 71,3% in 2011 naar 75,9% in 2021), ligt deze nog steeds lager dan in Nederland (77,5%). Veel Duitse vrouwen laten nog steeds carrièrekansen liggen voor de kinderen. En dat terwijl de meesten van hen wel zouden willen werken. Waarom werken Duitse moeders zo weinig, hoe dit zo gekomen is, en wat jij hier als (toekomstige) werkgever aan kunt doen, lees je hier.
Traditionele rol van de Duitse moeder
Waar ik in de jaren ’90 in Nederland tussen de middag wel eens ging ‘overblijven’ op school, was het zelfs voor veel Duitsers van mijn leeftijd nog vaste prik om tussen de middag naar huis te gaan ‘zum Mitttagessen’ bij mama. Want zij zat al klaar met de warme maaltijd die zij had klaargemaakt. Dat was, langer nog dan in Nederland, de traditionele rol van de moeder in Duitsland: de vader werkte fulltime, de moeder bleef thuis om voor de kinderen te zorgen. In 2009 nog werkte 33,3% van de Duitse vrouwen met kinderen tussen de 6 en 18 jaar helemaal niet.
Zeker vrouwen met jonge kinderen blijven vaak nog thuis voor de kinderen: 69% van de Duitse vrouwen met kinderen onder de 3 jaar gaat niet op zoek naar werk tot het jongste kind oud genoeg is om naar de “Kindergarten” te gaan (in Duitsland is dit rond de 3 jaar). En zelfs áls Duitse moeders aan het werk gaan, werkt nog twee derde van hen in deeltijd. Er zijn maar twee landen in de EU waar meer moeders in deeltijd werken: Oostenrijk en – surprise! – Nederland.
Praktische hordes voor werkende moeders
Niet een gebrek aan ‘Kita’s’ (kinderopvang) en andere kinderopvangmogelijkheden is de belangrijkste reden voor Duitse vrouwen om niet meer (uren) te gaan werken, maar andere praktische problemen spelen hierin een rol. Zo willen vrouwen bijvoorbeeld niet te lang hoeven reizen tussen werk en thuis, want de kinderen moeten ook weer worden opgehaald van hun oppasadres. Op dit manier is de keuze aan geschikte banen een flink stuk kleiner dan wanneer reistijd geen of een minder grote rol zou spelen.
Vrouwen met kinderen willen flexibeler werken
Ook is er een hang naar meer flexibiliteit. Veel vrouwen wíllen wel meer uren werken, maar kunnen die uren niet maken wanneer de baas dat wil, bijvoorbeeld tussen 9 en 5. Zij zouden best meer uren kunnen en willen maken als ze hun werktijden zelf konden indelen. En dat is een interessante conclusie, want wellicht kunnen flex- en thuiswerken hier uitkomsten bieden. Zijn er binnen jouw bedrijf taken en werkzaamheden die buiten kantooruren kunnen worden uitgevoerd, of kun je afspraken maken om jouw team flexibel te laten werken? Want waar een wil is… kunnen veel moeders meer uren werken.
Vooroordelen van Duitse werkgevers
Tot slot wijst een aantal onderzoeken uit dat Duitse werkgevers nog veel vooroordelen hebben ten opzichte van vrouwen met kinderen. Zo zouden mannen na een ouderschapsverlof twee keer worden uitgenodigd voor een sollicitatie dan vrouwen, zelfs wanneer het verlof van de vrouw precies even lang heeft geduurd als dat van de man. Hieruit spreekt een ander verwachtingspatroon bij werkgevers richting vrouwen dan richting mannen: Wanneer een man twee maanden ouderschapsverlof heeft opgenomen is er niets aan de hand, terwijl een vrouw die na twee maanden ouderschapsverlof weer aan het werk gaat misschien ‘te snel’ weer aan het werk wil.
Steeds meer Duitse moeders aan het werk
De Duitse vrouw met kinderen is momenteel wel steeds sterker aan het emanciperen op de arbeidsmarkt: Nu willen al twee keer (!) zo veel vrouwen met kinderen (weer) aan het werk als in 2008. In voormalig Oost-Duitsland is het aandeel werkende moeders nog een tikje hoger (dit wordt toegeschreven aan een nawerkend effect van de DDR-politiek). Steeds meer vrouwen in Duitsland blijven werken, ook nadat de kinderen geboren zijn. Vooral in academische beroepen (bijvoorbeeld artsen, juristen, leraren, wetenschappers) werken bijna net zo veel mannen als vrouwen (mét en zonder kinderen). Nederlandse werkgevers die in weten te spelen op de behoeften van de werkende Duitse moeder hebben – zeker op de huidige krappe arbeidsmarkt – goud in handen.
Vooral in leidinggevende functies hebben vrouwen wel nog veel in te halen: bij de ‘Vorstand’, in het management en de directeuren zijn in Duitsland nog maar weinig vrouwen te vinden. Slechts één op de drie personen in leidinggevende functies is vrouw. Maar wat niet is, kan nog komen.
Wie de meest geschikte kandidaat voor jouw vacature ook is, de experts van Gateway to Germany kunnen jou helpen om de juiste medewerker, vertegenwoordiger of zakenpartner in Duitsland te vinden.
Een belangrijke bron voor de informatie in deze Wiki zijn dit artikel uit de Süddeutsche Zeitung en statistieken van de Nederlandse en Duitse bureaus van de Statistiek aangevuld met onze eigen kennis en ervaring.
Deze tekst is in samenwerking met content specialist Wytske de Boer ontstaan.